Wiedeńskie jarmarki bożonarodzeniowe to prawdziwe skarby europejskiej tradycji świątecznej, które każdego roku przyciągają tysiące turystów z całego świata. Stolica Austrii w okresie adwentowym zamienia się w bajkową krainę pełną światełek, aromatów grzanego wina i dźwięków kolęd. Jarmarki te, nazywane po niemiecku „Christkindlmarkt” lub „Weihnachtsmarkt”, to nie tylko miejsca handlu, ale przede wszystkim przestrzenie, gdzie można doświadczyć autentycznej austriackiej tradycji i kultury. Wiedeńskie jarmarki wyróżniają się elegancją, bogactwem oferty i wyjątkową atmosferą, która sprawia, że wizyta w Wiedniu w okresie przedświątecznym staje się niezapomnianym przeżyciem dla każdego odwiedzającego.
Historia wiedeńskich jarmarków bożonarodzeniowych
Tradycja jarmarków bożonarodzeniowych w Wiedniu sięga XIII wieku, kiedy to w 1296 roku książę Albrecht I zezwolił na organizację grudniowego targu, który można uznać za pierwowzór dzisiejszych jarmarków. Jednak prawdziwy rozkwit jarmarków świątecznych nastąpił w okresie panowania Habsburgów, szczególnie za czasów cesarzowej Marii Teresy, która aktywnie wspierała i promowała tę tradycję.
W XIX wieku, gdy Wiedeń był jedną z najważniejszych metropolii Europy, jarmarki przekształciły się w znaczące wydarzenia kulturalne i społeczne. Na straganach nie tylko handlowano produktami codziennego użytku, ale coraz większą rolę zaczęły odgrywać ozdoby świąteczne, rękodzieło, słodycze i zabawki dla dzieci. Ta wielowiekowa tradycja przetrwała dwie wojny światowe i liczne zawirowania historyczne, by w XXI wieku rozkwitnąć na nowo jako jedna z flagowych atrakcji turystycznych miasta.
Ciekawostka: Wiedeński jarmark przed ratuszem (Rathausplatz) jest jednym z najstarszych nieprzerwanie działających jarmarków bożonarodzeniowych w Europie i co roku odwiedza go ponad 3 miliony gości z całego świata.
Najważniejsze jarmarki bożonarodzeniowe w Wiedniu
Christkindlmarkt na Rathausplatz
Najbardziej znany i największy jarmark bożonarodzeniowy w Wiedniu znajduje się na placu przed ratuszem (Rathausplatz). To prawdziwe serce świątecznego Wiednia, gdzie ponad 150 bogato zdobionych stoisk oferuje rękodzieło, ozdoby świąteczne, przysmaki i gorące napoje. Jarmark ten wyróżnia się imponującą iluminacją – nie tylko stoiska mienią się tysiącami światełek, ale również drzewa w pobliskim parku tworzą magiczną „Ścieżkę Świateł” (Lichterpfad), która zachwyca zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Najmłodsi goście znajdą tu wiele dedykowanych atrakcji: zabytkową karuzelę, interaktywne warsztaty wypieku ciasteczek i możliwość przejażdżki w zaprzęgu reniferów. Dorośli z pewnością docenią bogatą ofertę kulinarnych specjałów, wśród których króluje punsch (austriacki grzaniec) dostępny w kilkunastu różnych wariantach oraz pieczone kasztany (Maroni), których aromat unosi się nad całym placem.
Jarmark na placu Marii Teresy
Jarmark bożonarodzeniowy między Muzeum Historii Sztuki a Muzeum Historii Naturalnej, na eleganckim placu Marii Teresy (Maria-Theresien-Platz), zachwyca swoją wytworną atmosferą. Otoczony imponującymi budynkami muzeów, oferuje bardziej kameralną atmosferę niż jego większy odpowiednik na Rathausplatz. To miejsce, gdzie jakość zdecydowanie przeważa nad ilością – można tu znaleźć wysokiej klasy rękodzieło, artystyczną biżuterię i wyjątkowe dzieła sztuki, a także skosztować tradycyjnych austriackich przysmaków w bardziej spokojnej i wyrafinowanej atmosferze.
Bożonarodzeniowa Wioska na Belwederze
Jarmark przed barokowym pałacem Belweder to jedno z najpiękniejszych miejsc, gdzie można poczuć magię świąt. Z widokiem na wspaniałą fasadę pałacu, starannie dobrane stoiska oferują tradycyjne wyroby rzemieślnicze, wyjątkowe ozdoby świąteczne i regionalne przysmaki z różnych części Austrii. Szczególnie magicznie jarmark prezentuje się po zmroku, gdy starannie zaprojektowane iluminacje odbijają się w wodzie pałacowego stawu, tworząc bajkowy, niemal nierealny widok, który na długo pozostaje w pamięci odwiedzających.
Jarmark na Spittelbergu
Dla tych, którzy szukają bardziej autentycznego i mniej komercyjnego doświadczenia, idealnym miejscem będzie jarmark w dzielnicy Spittelberg. Usytuowany w wąskich, brukowanych uliczkach dawnej dzielnicy rzemieślniczej, oferuje unikalne wyroby artystyczne, organiczne produkty i alternatywne podejście do świątecznych zakupów. To miejsce szczególnie cenione przez samych wiedeńczyków, którzy chcą uniknąć dużych tłumów turystycznych i wspierać lokalnych twórców. Kameralna atmosfera i urokliwe otoczenie sprawiają, że jarmark ten ma swój niepowtarzalny charakter.
Kulinarne skarby wiedeńskich jarmarków
Jarmarki bożonarodzeniowe w Wiedniu to prawdziwy raj dla miłośników dobrej kuchni i tradycyjnych smakołyków. Punsch – tradycyjny grzaniec na bazie czerwonego wina, rumu lub brandy z dodatkiem przypraw korzennych, miodu i owoców cytrusowych – to napój, który stał się symbolem wiedeńskich świąt. Dla najmłodszych przygotowywana jest jego bezalkoholowa wersja, zwana Kinderpunsch, równie aromatyczna i rozgrzewająca.
Wśród świątecznych słodkości prym wiodą Lebkuchen (pierniki) o różnorodnych kształtach i smakach, często bogato zdobione kolorowym lukrem, bakaliami i czekoladą. Równie popularne są Kaiserschmarrn – puszyste, podarte naleśniki posypane cukrem pudrem i podawane z domowym musem jabłkowym lub śliwkowym, które stanowią doskonałą przekąskę podczas zimowego spaceru.
Z wytrawnych przysmaków koniecznie trzeba spróbować Bratwurst (soczystej kiełbasy grillowanej), chrupiących Kartoffelpuffer (placków ziemniaczanych) czy Raclette – topionego sera podawanego z młodymi ziemniakami i korniszonami. Na rozgrzanie w chłodne wieczory doskonale sprawdzi się również Glühwein – grzane wino nasycone aromatem cynamonu, goździków, anyżu i skórki pomarańczowej.
Ciekawostka: Na wiedeńskich jarmarkach można kupić specjalne kubki świąteczne (Häferl), które co roku mają inny, limitowany design. Wielu turystów kolekcjonuje je jako wyjątkowe pamiątki z podróży, a niektóre starsze wzory stały się cennymi przedmiotami kolekcjonerskimi.
Praktyczne informacje dla odwiedzających
Jarmarki bożonarodzeniowe w Wiedniu rozpoczynają się zwykle w połowie listopada (około 15-20) i trwają do Świąt Bożego Narodzenia, a niektóre – jak ten na Rathausplatz – pozostają otwarte nawet do początku stycznia. Najlepszy czas na odwiedziny to dni powszednie, szczególnie w godzinach przedpołudniowych, gdy tłumy są znacznie mniejsze, a obsługa stoisk ma więcej czasu, by opowiedzieć o swoich produktach.
Wiedeń posiada świetnie rozwiniętą sieć transportu publicznego, dzięki czemu dotarcie do każdego jarmarku jest bardzo łatwe i wygodne. Warto rozważyć zakup Vienna Card, która oferuje nie tylko zniżki w wielu atrakcjach turystycznych, ale również nieograniczone przejazdy komunikacją miejską przez 24, 48 lub 72 godziny.
Pamiętaj, że w grudniu w Wiedniu temperatura często spada poniżej zera, dlatego niezbędne jest ciepłe ubranie, wygodne, wodoodporne buty i rękawiczki. Dobrym pomysłem jest ubieranie się „na cebulkę”, ponieważ w tłumie przy stoiskach może być cieplej, a podczas spacerów po otwartych przestrzeniach chłodniej.
Wiele osób planuje wycieczki na jarmark bożonarodzeniowy w Wiedniu z biurami podróży, które oferują kompleksowe pakiety z transportem i noclegiem. Jest to wygodna opcja szczególnie dla osób, które nie chcą samodzielnie organizować wyjazdu lub podróżują w większych grupach.
Świąteczne atrakcje poza jarmarkami
Wizyta na jarmarkach bożonarodzeniowych to nie jedyna atrakcja świątecznego Wiednia. Warto również zobaczyć imponujące iluminacje świąteczne na głównych ulicach handlowych, takich jak Graben, Kohlmarkt i Kärntner Straße, gdzie kryształowe żyrandole i anielskie skrzydła zawieszone nad ulicami tworzą niezapomniany widok. Specjalne dekoracje przygotowują również luksusowe hotele i domy towarowe, a witryny sklepowe zamieniają się w małe dzieła sztuki.
Miłośnicy muzyki klasycznej nie mogą przegapić koncertów adwentowych i bożonarodzeniowych organizowanych w wiedeńskich kościołach i salach koncertowych. Szczególnie polecane są występy w Katedrze św. Szczepana, gdzie akustyka podkreśla piękno kolęd, w barokowym Kościele św. Karola Boromeusza czy w słynnej Złotej Sali Musikverein, gdzie można posłuchać najlepszych orkiestr wykonujących świąteczny repertuar.
Dla rodzin z dziećmi wyjątkową atrakcją będzie wizyta w Pałacu Schönbrunn, gdzie oprócz urokliwego jarmarku można zwiedzić specjalnie udekorowane komnaty cesarskie i wziąć udział w interaktywnych warsztatach pieczenia tradycyjnych ciasteczek według receptur z czasów habsburskich. Dzieci z pewnością zachwycą się również świątecznym zoo w Schönbrunn, gdzie zwierzęta otrzymują specjalne świąteczne przysmaki.
Wiedeńskie jarmarki bożonarodzeniowe to znacznie więcej niż tylko miejsca zakupów – to prawdziwe kulturalne doświadczenie, które pozwala zanurzyć się w bogatej tradycji adwentowej Austrii. Połączenie historycznej scenerii, tradycyjnych przysmaków i niepowtarzalnej świątecznej atmosfery sprawia, że wizyta w Wiedniu w okresie przedświątecznym staje się niezapomnianym przeżyciem, które na długo pozostaje w pamięci i często zachęca do powrotu w kolejnych latach, by odkrywać nowe aspekty tej pięknej tradycji.